Document Type : Original Article

Authors

1 M.A in Philosophy, University of Tabriz, Tabriz, Iran

2 Professor of Philosophy, University of Tabriz, Tabriz, Iran

Abstract

Both in Marx and Marxist thinkers, two basic questions can be raised: the question of consciousness and that of subjectivity. In this article we want to show: 1. the texts about Marx contain discussions concerning consciousness and subject-object relationship and elements of subjectivity in Marx. 2. The analysis of consciousness and its nature and, consequently, subjectivity according to Marx, is different from other philosophical views. 3. In Marx's thinking, it is praxis that is the origin of consciousness, in the forms of individuality, sociality, and historicity of consciousness. 4. Marxian subjectivity is the activity of consciousness within praxis, dialectic, class, and historical and social orientation. Subjectivity in Marx can be considered a two-sided coin, on the one side the individualized praxis and on the other the person involved in the praxis.

Keywords

Main Subjects

آدورنو، تئودور؛ هورکهایمر، ماکس (1384) دیالکتیک روشنگری، ترجمة مراد فرهادپور و امید مهرگان، تهران: گام نو.##
آشتیانی، منوچهر (1386) کارل مارکس و جامعه‌شناسی شناخت، تهران: قطره.##
آلتوسر، لویی (1396) علم و ایدئولوژی، ترجمة مجید مددی، تهران: نیلوفر.##
احمدی، بابک (1385) واژه‌نامه فلسفی مارکس، تهران: نشر مرکز.##
ارسطو (1369) درباره نفس، ترجمة علیمراد داوودی، تهران: حکمت.##
استولجر، دنیل (1394) فیزیکالیسم، ترجمة یاسر پوراسماعیل، تهران: ققنوس.##
استیس، و. ت. (1381) فلسفه هگل، ترجمة حمید عنایت، تهران: امیرکبیر.##
افلاطون (1380) دوره آثار، ترجمة محمدحسن لطفی و رضا کاویانی، تهران: خوارزمی.##
ایگلتون، تری (1397) ماتریالیسم، ترجمة رحمان بوذری، تهران: نشر مرکز.##
باتامور، تام؛ کیرنن، جی.؛ میلی‌بند، رالف (1388) فرهنگ‌نامه اندیشه مارکسیستی، ترجمة اکبر معصوم‌بیگی، تهران: بازتاب نگار.##
چیسُلم، رودریک (1378) نظریه شناخت، ترجمة مهدی دهباشی، تهران: حکمت.##
خامه‌ای، انور (1369) از خودبیگانگی و پراکسیس، تهران: به نگار.##
دکارت، رنه (1376) اصول فلسفه، ترجمة منوچهر صانعی دره‌بیدی، تهران: الهدی.##
سایر، درِک (1402) سرمایه‌داری و مدرنیته، ترجمة محمود مقدس، تهران: پیله.##
کرش، کارل (1382) مارکسیسم و فلسفه، ترجمة حمید وارسته، تهران: اختران.##
کورنر، اشتفان (1367) فلسفه کانت، ترجمة عزت‌الله فولادوند، تهران: خوارزمی.##
کورنفورث، م. (1357) نظریه شناخت، ترجمة فرهاد نعمانی و منوچهر سناجیان، تهران: امیرکبیر.##
کولاکوفسکی، لشک (1384) جریانهای اصلی در مارکسیسم، ترجمة عباس میلانی، تهران: آگاه.##
لوکاچ، جورج (1396) تاریخ آگاهی طبقاتی، ترجمة محمدجعفر پوینده، تهران: بوتیمار.##
مارکس، کارل (1380) لودویک فوئرباخ و ایدئولوژی آلمانی، ترجمة پرویز بابایی، تهران: چشمه.##
مارکس، کارل (1387) هستی و آگاهی و چند مقاله دیگر، ترجمة امیرهوشنگ افتخاری راد و محمد قائدی، تهران: آگاه.##
مارکس، کارل؛ انگلس، فریدریش (1395) ایدئولوژی آلمانی، ترجمة تیرداد نیکی و عزیزالله علیزاده، تهران: فردوس.##
ملاصدرا (1368) الحکمة المتعالیة فی الأسفار الأربعة، قم: مصطفوی.##
هگل، گئورگ ویلهلم (1391) دانش منطق، ترجمة ابراهیم ملک‌اسماعیلی، تهران: نگاه.##
هگل، گئورگ ویلهلم (1397) منطق، ترجمة بهمن اصلاح‌پذیر، تهران: روزآمد.##
وال، ژان (1387) ناخشنودی آگاهی در فلسفه هگل، ترجمة باقر پرهام، تهران: آگاه.##
Berman, Marshall (1988) The Experience of the Modernity, Penguin Books.##
Descartes, Rene (2008) Meditations on First Philosophy, trans. by Michael Moriarty, Oxford University Press.##
Kant, Immanuel (1964) Critique of Pure Reason, trans. by Norman Kemp Smith, London: Macmillan.##
Marx, Karl (2000) The Difference between the Democritean and Epicurean Philosophy of Nature, trans. by Andy Blunden, Progress Publishers.##
Marx, Karl (2019) Theses on Feuerbach, trans. by Karlos Bendana-Pedroza, Bonn.##