نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• فرشاد گودرزی

پژوهشگر پسادکتری جامعه‌شناسی، دانشگاه آیت‌الله العظمی بروجردی (ره)، بروجرد، ایران.

چکیده

هدف از نگارش مقاله حاضر بررسی نظری و انتقادی نئولیبرالیسم است. نئولیبرالیسم فلسفه‌ای سیاسی و اقتصادی است که از دهه 1980 به‌بعد به‌شکلی چشم‌گیر، ساحت‌های مختلف زندگی انسان را تحت تأثیر قرار داد. روش این پژوهش اسنادی بوده و بر اساس متون مختلف، به بررسی ماهیت نئولیبرالیسم و نقدهای وارده به آن پرداخته است. بر این اساس، در مقاله حاضر ابتدا ریشه‌های تاریخی نئولیبرالیسم بر اساس آراء متفکرانی چون فردریش فون‌هایک، فردریش فون‌میزس و میلتون فریدمن مورد بررسی قرار گرفته و سپس ویژگی‌های اساسی نظم نئولیبرال که عبارتند از: تأکید بر بازار آزاد، تکنولوژی، عدم مداخله دولت یا مداخله دولت به‌نفع بازار، آزادی‌های فردی و فردگرایی، رقابت‌گرایی، خصوصی‌سازی و سودجویی و حکمرانی سیاسی تحلیل شده‌اند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد نئولیبرالیسم بر اساس منطق بازار ارزش‌های اجتماعی و اخلاقی را دگرگون کرده، فرمی از عقلانیت اقتصادی را توسعه داده که حسابگری اقتصادی را در هر حوزه‌ای بر سوژه تحمیل کرده، بار مسئولیت را از دوش ساختار به‌معنای دولت برداشته، و بر دوش فرد گذاشته، مصائب روانی چون افسردگی و استیصال را که ناشی از فردگرایی اقتصادی و رقابت‌جویی است، بر سوژه تحمیل کرده و در نهایت مصرف‌گرایی و کمیت‌گرایی را به تمامی حوزه‌های زندگی گسترش داده است.

کلیدواژه‌ها

• بازار آزاد
• رقابت‌گرایی
• سرمایه‌داری
• فردگرایی
• نئولیبرالیسم

موضوعات

• فلسفه غرب

عنوان مقاله [English]

A Critical Exploration into the Nature of Neoliberalism

نویسنده [English]

• Farshad Goudarzi

Postdoctoral researcher in Sociology, Faculty of Humanities, Ayatollah Boroujerdi University, Boroujerd, Iran.

چکیده [English]

The purpose of writing this article is to conduct a theoretical and critical study of the philosophy of neoliberalism. Neoliberalism is a political and economic philosophy that has significantly affected various aspects of human life since the 1980s. The method of this research is documentary and, based on various texts, it examines the nature of neoliberalism and the criticisms it has received. Accordingly, in this article, the historical roots of neoliberalism are first examined based on the opinions of thinkers such as Friedrich von Hayek, Friedrich von Mises, and Milton Friedman, and then the basic characteristics of the neoliberal order are examined, which include: emphasis on the free market, technology, non-intervention of the state or state intervention in favor of the market, individual freedoms and individualism, competitiveness, privatization and profiteering, and political governance. The results of this research showed that neoliberalism, based on the logic of the market, has transformed social and moral values, developed a form of economic rationality that has imposed economic calculation on the subject in every field, removed the burden of responsibility from the structure, meaning the government, and placed it on the individual, imposed psychological afflictions such as depression and despair, which are caused by economic individualism and competition, on the subject, and ultimately spread consumerism and quantity to all areas of life.

کلیدواژه‌ها [English]

• Capitalism
• competitiveness
• free market
• individualism
• Neoliberalism