نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• صنوبر علی حسینی ¹
• رضا رسولی شربیانی ²
• مرضیه اخلاقی ²
• غلامحسین خدری ²

¹ دانشجوی دکتری دانشگاه پیام نور، مرکز تهران جنوب، تهران، ایران

² دانشیار دانشگاه پیام نور، مرکز تهران جنوب، تهران، ایران

چکیده

تجربه آگاهانه و چگونگی صدور آن از مغز مادی، همواره یکی از سؤال‌های اساسی فلسفه ذهن و چالش‌های جدی علوم شناختی بوده است. این علوم، متشکل از فیلسوفان، روان‌شناسان، دانشمندان علوم تجربی و عصب‌شناسی، در پی تبیین ارتباط بین ذهن و بدن و سؤال بنیادی اینکه چگونه نورون‌های فیزیکی مغز موجب تولید تجربه آگاهانه غیرفیزیکی می‌شوند، هستند. یکی از نظریات مطرح در این زمینه، «همه‌روان‌دارانگاری» است که به‌عنوان یک رویکرد فکری به این چالش پاسخ می‌دهد. این سؤال تاریخی از دیدگاه فیلسوفان اسلامی و منطقدانان نیز مغفول نمانده و به‌طور متنوعی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در زمینه وجدانیات، دریافت مستقیم نفس و حالات خود می‌تواند به مقایسه میان نظریات مختلف منجر شود. هدف این تحقیق، طرح سؤال اساسی «همه‌روان‌دارانگاری» و مقایسه آن با یافته‌های متفکران اسلامی، به‌ویژه صدرالمتألهین است. این مطالعه با روش توصیفی، تحلیلی و انتقادی به بررسی نقاط قوت و ضعف، و وجوه اشتراک و اختلاف دیدگاه‌های مذکور می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها

• تجربه آگاهانه
• ذهن
• بدن
• همه‌روان‌دارانگاری
• ملاصدرا

موضوعات

• فلسفه غرب

عنوان مقاله [English]

A Critical Approach to the Problem of Panpsychism based on Sadra's Anthropology

نویسندگان [English]

• Senobar Alihosseini ¹
• Reza Rasooly Sharabeiani ²
• Marzieh Akhlaghi ²
• Gholamhossein Khedri ²

¹ PhD Student, Payame Noor University, Tehran, Iran

² Associate Professor, Payame Noor University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Consciousness and the way of emerging from the material brain have always been fundamental questions in the philosophy of mind and significant challenges in cognitive sciences. This field, composed of philosophers, psychologists, experimental scientists, and neuroscientists, seeks to explain the connection between mind and body and the fundamental question of how the physical neurons of the brain produce non-physical conscious experiences. One of the prominent theories in this area is "Panpsychism," which addresses this challenge as a conceptual approach. This historical question has not been overlooked by Islamic philosophers and logicians and has been discussed and analyzed in various ways. In the realm of consciousness studies, direct awareness of the self and its states can lead to comparisons among different theories. This research aims to pose the fundamental question of panpsychism and compare it with the findings of Islamic thinkers, particularly Mulla Sadra. This study employs a descriptive, analytical, and critical method to examine the strengths and weaknesses, as well as the commonalities and differences in the aforementioned viewpoints.

کلیدواژه‌ها [English]

• consciousness
• mind
• body
• panpsychism
• Mulla Sadra