فلسفه غرب

بررسی و مقایسه طبیعت‌گرایی اخلاقی مک‌داول و فوت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری فلسفه اخلاق، دانشگاه قم، قم، ایران

2 دانشیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران

10.30479/wp.2025.21127.1128

چکیده

طبیعت‌گرایی از مهم‌ترین مباحث فلسفه تحلیلی است که فیلسوفان اخلاق هم با آن مواجه‌اند. مطابق این نوع طبیعت‌گرایی، ادراکات اخلاقی ما منشأ طبیعی دارند و حقایق و ارزش‌های اخلاقی، ریشه در طبیعتِ انسان دارند؛ بنابراین، واقعی هستند. فیلیپا فوت و جان مک‌داول، هر دو از فیلسوفان اخلاقی محسوب می‌شوند که دیدگاهی طبیعت‌گرایانه و واقع‌گرایانه نسبت به احکام و ارزش‌های اخلاقی دارند. با این حال و به‌رغم این ایده مشترک، دیدگاه‌های آنها اختلافاتی نیز با هم دارد. فوت معتقد است همانطور که طبیعتِ حیوانات راهنمای عمل آنهاست وآنها به‌واسطه عمل مطابق ذات و طبیعت‌شان، درست عمل می‌کنند، انسان هم اگر بر اساس طبیعت عقلانی خود عمل کند، همواره عمل صحیح انجام خواهد داد. مک‌داول با نقد فوت، معتقد است انسان‌ها بر خلاف سایر موجودات، طبیعت یکسان ندارند. انسان‌ها علاوه بر طبیعت اولیه عقلانی یکسان، دارای یک طبیعتِ ثانویه نیز هستند که اتفاقاً نقشی مهم‌تر در ادراکات اخلاقی وی دارد و مبنای قضاوت وعمل اخلاقی در انسان است. در این مقاله به مقایسه دیدگاه این‌دو فیلسوف و اختلاف‌نظر آنها پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

John McDowell's Critique of Philippa Foot's Creative Naturalism

نویسندگان [English]

  • Hamideh Aflatouni 1
  • Majid Mollayousefi 2

1 PhD in Ethics, University of Qom, Qom, Iran

2 Associate Professor, Faculty of Theology, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran

چکیده [English]

In his critique of Philippa Foot's moral naturalism, John McDowell critically examines nature-based ethical approaches. Moral naturalism attempts to explain moral values and principles in terms of characteristics derived from human nature. Inspired by Aristotelian philosophy, Foot believes that moral values are rooted in the natural functioning of living beings and should not be considered in isolation from the natural world. He emphasizes the role of the specific function (organ) of man in the formation of moral values. McDowell, influenced by the Aristotelian moral tradition, also considers the origin of moral values to be rooted in human nature, with the difference that he does not overlook the role of human reason in shaping moral values. McDowell, by distinguishing between primary and secondary nature in humans, believes that moral values are rooted in human secondary nature, not human primary nature, as is implied by Foote's statement. McDowell takes a position between Kantian rationalism and Foote's extreme naturalism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Philippa Foote
  • John McDowell
  • Moral realism
  • Moral naturalism
تورنتون، تیم (1397) جان مک داول: ذهن و جهان، ترجمه محمدحسین خلج، تهران: زندگی روزانه.
حسینی قلعه بهمن، سیداکبر (1383) واقع‌گرایی اخلاقی در نیمه دوم قرن بیستم، قم: مؤسسه امام خمینی.
مک‌ناتون، دیوید (1383) نگاه اخلاقی، ترجمه حسن میانداری، تهران: سمت.
ملایوسفی، مجید (1384) «جان مک داول و واقع‌گرایی اخلاقی»، نامه حکمت، شماره 6، ص20ـ5.
ملایوسفی، مجید؛ افلاطونی، حمیده (1390) «شکوفندگی انسانی از دیدگاه فوت، با نظر به آراء ارسطو»، پژوهش‌های فلسفی، شماره 9، ص176ـ161.
ملایوسفی، مجید؛ صادقی، مسعود (1389) «فیلیپا فوت و واقع‌گرایی اخلاقی نوارسطویی»، پژوهش‌های اخلاقی، شماره 1، ص102ـ83.
میانداری، حسن (1386) «نقد فلسفه اخلاق کانت، از منظر واقع‌گرایی اخلاقی مک‌داول»، نامه حکمت، سال 5، شماره 2، ص139ـ120.
Anscombe, G. E. M. (1958) “Modern Moral Philosophy”, Philosophy, Vol. 33, No. 124, pp. 1-19.
Broadbent, Paul (2013) McDowell’s Realism, University of Otago.
Dancy, J. (1993) Moral Reasons, Blackwell.
Dancy, Jonathan & Hookway, Christopher (1986) “Two Conceptions of Moral Realism”, Proceedings of the Aristotelian Society, Vol. 6, pp. 167-187 + 189-205.
Davidson, D. (1980) Essays on Actions and Events, Oxford University Press.
Finlay, Stephan (2007) “Four Faces of Moral Realism”, Philosophy Compass, Vol. 2, Issue 6, pp.  820-849.
Fodor, J. A. (1987) Psychosemantics: The Problem of Meaning in the Philosophy of Mind, MIT Press.
Foot, Philippa (2001) Natural Goodness, Oxford University Press.
Geach, P. T. (1956) “Good and Evil”, Analysis, Vol. 17, No. 2, pp. 33-42. Reprinted in Foot, P. (ed.), Theories of Ethics, Oxford University Press, pp. 64-73.
Hursthouse, Rosalind (1999) On Virtue Ethics, Oxford: Clarendon Press.
Lara, Amy (2008) “Virtue Theory and Moral Facts”, Journal of Value Inquiry, Vol. 42, pp. 331-352.
Lutz, Matthew & Lenman, James (2018) “Moral Naturalism”, https://plato.stanford.edu/ entries/naturalism-moral/
McDowell, John (1994) Mind and World, Cambridge: Harvard University Press.
McDowell, John (1998) “Two Sorts of Naturalism”, Mind, Valu and Reality, Harvard University Press. 
McDowell, John (2009) “Response to Dreyfus”, Inquiry, Vol. 50, No. 4, pp. 366-370; DOI: 10.1080/00201740701489351.
Miller, R. W. (1992) “Moral Realism”, The Encyclopedia of Ethics, ed. by Lawrence C. Becker; New York and London: Garland Publishing.
Parfit, Derek (2011) On What Matters, Vol. 2, Oxford: Oxford University Press.
Thomson, Judith Jarvis (1996) “Moral Objectivity”, Moral Realism and Moral Objectivity, ed. by Gilbert Harman and Judith Jarvis Thomson, Cambridge: Blackwell, pp. 65-154.
Thomson, Judith Jarvis (1997) “The Right and the Good”, Journal of Philosophy, Vol. 94, pp. 273-298.
Thomson, Judith Jarvis (2008) Normativity, Chicago: Open Court.
Vogler, C. (2002) Reasonably Vicious, Harvard University Press.
فلسفه غرب
دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 14
شهریور 1404
صفحه 21-42