نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نسرین جعفرزاده ¹
• مسعود امید ²

¹ دانش‌آموخته کارشناسی ارشد فلسفه غرب، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

² استاد گروه فلسفه، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

هم نزد مارکس و هم نزد نظریه‌پردازان مارکسیست، می‌توان به طرح دو پرسش اساسی پرداخت؛ پرسش از آگاهی و پرسش سوبژکتیویته. این مقاله نشان می‌دهد که: 1) متون مربوط به مارکس مشتمل بر طرح دیدگاه‌هایی است که در آنها به مسئلة آگاهی، و رابطه سوژه و ابژه، و عناصر سوبژکتیویته مارکس پرداخته شده است. 2) تحلیل آگاهی و ماهیت آن و به‌تبع، سوبژکتیویته نزد مارکس، متفاوت از دیگر دیدگاه‌های فلسفی است. 3) در تفکر مارکسی، این پراکسیس است که خاستگاه آگاهی است؛ در قالب‌های فردیت، اجتماعیت و تاریخیت آگاهی. 4) سوبژکتیویته مارکسی فاعلیت آگاهی در چاچوب عناصری ازقبیل پراکسیس، دیالکتیک، طبقه و جهت‌داری تاریخی و اجتماعی است. سوبژکتیویتة مارکس را می‌توان همانند سکة دو رو، از سویی پراکسیسِ فردیت‌یافته و از سوی دیگر، فرد درگیر پراکسیس در نظر گرفت.

کلیدواژه‌ها

• تقویم آگاهی
• پراکسیس
• آگاهی و هستی
• هستی پراتیکی
• ماتریالیسم پراتیکی
• آگاهی ماتریالیستی
• سوبژکتیویته مارکس

موضوعات

• فلسفه غرب

عنوان مقاله [English]

Marx: Praxis, Consciousness, and Subjectivity

نویسندگان [English]

• Nasrin Jaafarzadeh ¹
• Masoud Omid ²

¹ M.A in Philosophy, University of Tabriz, Tabriz, Iran

² Professor of Philosophy, University of Tabriz, Tabriz, Iran

چکیده [English]

Both in Marx and Marxist thinkers, two basic questions can be raised: the question of consciousness and that of subjectivity. In this article we want to show: 1. the texts about Marx contain discussions concerning consciousness and subject-object relationship and elements of subjectivity in Marx. 2. The analysis of consciousness and its nature and, consequently, subjectivity according to Marx, is different from other philosophical views. 3. In Marx's thinking, it is praxis that is the origin of consciousness, in the forms of individuality, sociality, and historicity of consciousness. 4. Marxian subjectivity is the activity of consciousness within praxis, dialectic, class, and historical and social orientation. Subjectivity in Marx can be considered a two-sided coin, on the one side the individualized praxis and on the other the person involved in the praxis.

کلیدواژه‌ها [English]

• Consciousness forming
• praxis
• consciousness and existence
• practical existence
• practical materialism
• materialist consciousness
• Marx's subjectivity