نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• حسن قنبری

دانشیار گروه فلسفه دین، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

چکیده

دربارة معنای صفات خداوند و به‌طور کلی، سخن گفتن دربارة خدا، دو نظریة الاهیات سلبی و اشتراک معنوی به‌عنوان قدیمی‌ترین نظریه‌ها، همیشه مطرح بوده‌اند. اما برخی از متفکران دینی هر دو نظریه را رد کرده‌اند، به این دلیل که اولی به تعطیل عقل و فهم می‌انجامد و دومی به تشبیه خداوند با مخلوقات. در این میان، برخی درصدد یافتن راهی میانه بین این‌دو نظریه برآمده‌اند. ملاصدرا در سنت اسلامی و توماس آکوییناس در سنت مسیحی، از جمله کسانی هستند که تلاش وافری برای یافتن این راه میانه به‌عمل آورده‌اند. نظریة اشتراک معنوی و تشکیک وجودی ملاصدرا و نظریة تمثیل آکوییناس، در همین مسیر مطرح شده‌اند و شرح و تفسیرهای بسیاری دربارة آنها به زبان‌های مختلف نوشته شده است. ما در این مقاله به مقایسه این‌دو نظریه پرداخته‌ایم و به این نتیجه رسیده‌ایم که هر چند مبانی و اصول این دو نظریه در بدو امر، مختلف به نظر می‌آیند، اما هر دو به نتیجه‌ای مشترک می‌رسند. ما این نتیجه مشترک را بررسی و نقد کرده‌ایم و در نهایت گفته‌ایم که هر دو نظریه، در حل مسئله فهم صفات خداوند ناتوان‌اند.

کلیدواژه‌ها

• صفات خداوند
• اشتراک معنوی وجود
• تشکیک وجودی
• تمثیل
• ملاصدرا
• توماس آکوییناس

موضوعات

• فلسفه غرب

عنوان مقاله [English]

A Comparison and Criticism of Mulla Sadra and Aquinas's Views on the Semantic of God's Attributes

نویسنده [English]

• Hassan Ghanbari

Associate Professor, Department of Philosophy of Religion, Farabi Campus, University of Tehran, Qom, Iran

چکیده [English]

From ancient times until now there have been two theories about speaking of God and His attributes, namely, negative Theology, and univocity. However, some religious thinkers rejected them because the former caused the suspension of reason and the second caused the analogy of God with creatures. Meanwhile, some thinkers as Mulla Sadra in Islamic tradition and Thomas Aquinas in Christian tradition tried to find a middle way between them. The theory of Univocity, degrees of existence in Mulla Sadra, and the theory of Analogy in Aquinas are this middle way. In this article, we have compared their views and concluded that although their foundations are different their conclusions are the same. In the end, we have concluded that both theories failed to solve the problem.

کلیدواژه‌ها [English]

• Attributes of God. Univocity
• existential gradation
• analogy
• Mulla Sadra
• Thomas Aquinas