فلسفه غرب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه فلسفه، کلام و اخلاق، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

2 دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه،‌ دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

اندرو نیوبرگ، پزشک و پژوهشگر پیشگام حوزه الهیات اعصاب، در آثار خود به بررسی بنیان‌های عصبی تجربه‌های معنوی و مذهبی پرداخته است. پژوهش حاضر با روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی، ابتدا مبانی نظری الهیات اعصاب و دیدگاه‌های وی را معرفی می‌کند و سپس، با اشاره به چالش‌ها و محدودیت‌های روش‌شناسی و مبانی نظری آنها، به بررسی انتقادی آنها می‌پردازد. دیدگاه‌های نیوبرگ در زمینة الهیات اعصاب، با چالش‌های متعدد روبرو است؛ ازجمله محدودیت‌های روش‌شناسی، چراکه مطالعات نیوبرگ عمدتاً بر استفاده از روش‌های تصویربرداری مغزی مانند fMRI استوار است. چنین روش‌هایی در مطالعة تجربه‌های ذهنی و معنوی با محدودیت‌هایی اساسی روبه‌رو هستند. همچنین مبانی نظری دیدگاه‌های نیوبرگ ناقص‌اند، زیرا اصولاً بر پایه فروکاست‌گرایی مادی استوارند؛ این رویکرد، نقش عوامل غیرمادی و معنوی در تجربه‌های دینی را نادیده می‌گیرد. به‌طور کلی، به‌رغم تلاش‌های ارزشمند او، دیدگاه‌های وی در زمینه الهیات اعصاب خالی از نقص و نقض نیست؛‌ برای ارائه تصویری جامع و دقیق از تجربه‌های دینی، به رویکردهای نظری و روش‌شناسی جامع نیاز است که نقش عوامل مختلف، اعم از مادی و معنوی، را در این تجربه‌ها لحاظ کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critical Analysis of Andrew Newberg's Theological Theory of Nerves

نویسندگان [English]

  • Gholamhosien Khadri 1
  • Gholamreza Hosseinzadeh 2

1 Associate Professor, Department of Philosopy, Theology and Ethics, Payame Noor University, Tehran, Iran

2 MA Student in Philosophy, Payame Noor University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Neurotheology is one of the interdisciplinary fields of humanities and medical knowledge that examines the intersection between neurology, psychology, and religious experiences. Andrew Newberg, an American doctor and researcher, is one of the pioneers of this field, and in his works, he has investigated the neural foundations of spiritual and religious experiences. This article aims to critically analyze Newberg's views in the field of neurotheology using the descriptive-analytical method. Therefore, the theoretical foundations of neurotheology and Newberg's views in this field will be introduced. Then, we will critically examine these views by referring to the challenges and limitations of their methodology and theoretical foundations. In this chapter, it is shown that Newberg's opinions in the field of neurotheology face several challenges. Among them are the limitations of the methodology, which in Newberg's studies is mainly based on using brain imaging methods such as fMRI. These methods face limitations in studying mental and spiritual experiences. Another challenge is the incomplete theoretical foundations of Newberg's views in the field of theology of nerves because their foundations are based on material reductionism. This approach ignores the role of immaterial and spiritual factors in religious experiences, and finally, despite Newberg's valuable efforts, his views in the field of neurotheology are not without flaws and violations. To present a comprehensive and accurate picture of religious experiences, comprehensive theoretical and methodological approaches are needed that include the role of various factors, both material and spiritual, in these experiences.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Neurotheology
  • Andrew Newberg
  • religious experiences
  • neurology
  • psychology
  • criticism
  • Nietzsche
احمدی، محمدصادق؛ شهبازی، علی (١٣٩٤) «الهیات اعصاب و تجربة دینی؛ چالش‌ها»، فلسفه دین، دورة ۱۱، شمارة ٤، ص818ـ789.##
باربور، ایان (۱۳۹۷) علم و دین، ترجمة بهاء‌الدین خرمشاهی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.##
پترسون، مایکل تاد (۱۴۰۰) عقل و اعتقاد دینی: درآمدی بر فلسفه دین، ترجمة آرش نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران: طرح نو. ##
رفیعی، ملکه و دیگران (۱۳۹۹) «تحلیل و واکاوی گونه‌های روابط علم و دین»، فصلنامه اسلام و مطالعات اجتماعی، شمارة 29، ص152ـ125. ##
سنایی، علی؛ رحیمیان بوگر، اسحاق؛ هاشمی، هادی (۱۳۹۵) «بررسی و نقد نظریه نیوبرگ درباره همبستگی بین اعمال مذهبی و مغز بر اساس الگوی الهیات اعصاب»، پژوهشنامه کلام، شمارة 5، ص112ـ91.##
شامحمدی، رستم (۱۳۹۶) «تحلیل و بررسی رابطه علم و دین از منظر اندیشه پویشی وایتهد»، جستارهای فلسفه دین، شمارة 14، ص69ـ49.##
فتحی‌زاده، مرتضی؛ محمدی اصل، مهدی (۱۳۹۰) «باربور و یکپارچگی علم و دین»، پژوهش‌های علم و دین، شمارة 4، ص80ـ55. ##
فیاض، ایراندخت؛ قنبری همایکوه، امیر؛ ایمانی نائینی، محسن؛ صالحی، اکبر (۱۳۹۷) «نسبت علم و دین در فلسفه ایان باربور و نقد آن از منظر استاد مطهری»، پژوهش‌های علم و دین، شمارة 18، ص66ـ45.##
قائمی‌نیک، محمدرضا (۱۳۸۸) «نظریه‌ها و آراء در باب نسبت علم و دین»، راهبرد فرهنگ، شمارة ٦، ص124ـ95. ##
قنبرلو، عبدالله (۱۳۹۰) «چشم‌اندازی بر تعامل علم و دین در علوم انسانی مدرن»، پژوهش‌های علم و دین، شمارة 3، ص56ـ33. ##
مک‌کویری، جان (۱۳۷۵) تفکر دینی در قرن بیستم: تازه‌ترین یافته‌های فلسفه و کلام (1970ـ۱۹۰۰)، جلد 1، ترجمة عباس شیخ‌شعاعی و محمد محمدرضایی، قم: بوستان کتاب. ##
مصباح یزدی، محمدتقی (۱۳۹۵) رابطه علم و دین، قم: مؤسسة امام خمینی.##
نیوبرگ، اندرو؛ والدمن، مارک رابرت (۱۳۹۰) چگونه خدا مغز شما را تغییر میدهد، ترجمة شهناز رفیعی، تهران: بخشایش.##
نیوبرگ، اندرو (۱۳۹۹) اصول الهیات اعصاب، ترجمة علی سنایی، سمنان: دانشگاه سمنان.##
نیوبرگ، اندرو (۱۳۹۶) مغز معنوی: علم و تجربه دینی، ترجمة علی‌اکبر ضیائی، تهران: انتشارات بین‌المللی امین.##